Địa danh ấy là “Liên Đại Cống Tiềm”, nay thuộc khối phố Câu Hà, Phường Điện Ngọc, Thị xã Điện Bàn, cũng là địa giới giáp ranh giữa tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng về phía Đông Bắc. Theo Đại úy Phạm Ngọc Huân – Nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1 Bộ chỉ huy Quân sự Đà Nẵng – Người con của quê hương Điện Hòa - Điện Bàn: “Cứ điểm “Liên Đại Cống Tiềm” thời ấy là một cửa ngõ quan trọng nằm phía Đông Nam của thành phố Đà Nẵng. Vì thế địch bố trí phòng thủ kiên cố, vững chắc với nhiều tầng nhiều lớp, có hào sâu, thành cao, lô cốt Boong-ke nửa chìm nửa nổi. Có vọng gác cao hơn 3m kèm theo mìn các loại dày đặc, rào cản xung phong bên ngoài rộng hàng chục mét, mìn Cờ - lây – mo bố trí dày đặc cách xa hàng rào cả 100m. Chốt giữ cứ điểm này là liên đại đội 34 thuộc tiểu đoàn 143 địa phương quân ngụy, trong đó có Ban chỉ huy tiểu đoàn gồm hàng trăm tên địch”.

Năm 1974, trên khắp chiến trường Quảng Đà, địch thực hiện âm mưu xóa sỏ, lấn chiếm vùng giải phóng, đưa dân vào khu tập trung, lấn đất, giành dân, đánh phá nhiều nơi. Về phía ta, Nghị quyết của Đặc khu ủy Quảng Đà là đẩy mạnh diệt ác, trừ gian, phá kèm, phá khu dồn, hỗ trợ quần chúng đấu tranh, giành quyền làm chủ. Mở màn cho chiến dịch Thu Đông năm 1974 trên toàn mặt trận Quảng Đà, Bộ tư lệnh Mặt trận 4 Quảng Đà - Tư lệnh trưởng là Trung tướng Phan Hoan và Chính ủy Mặt trận Lê Công Thạnh đã trực tiếp giao cho Đại đội đặc công biệt động Lê Độ- lúc ấy do đồng chí Phạm Ngọc Huân làm Đại đội trưởng - nhiệm vụ tiêu diệt cứ điểm “Liên Đại Cống Tiềm”, làm ngòi nổ tiến công toàn mặt trận, mở toang cửa ngõ phía Đông Nam thành phố để làm bàn đạp cho quân ta tiến công vào Đà Nẵng.
Đại đội trưởng Phạm Ngọc Huân nhớ lại: Nhận được nhiệm vụ, anh em chiến sĩ chúng tôi nghiêm túc chấp hành mệnh lệnh, nhưng không giấu được hồi hộp, vừa mừng, vừa lo. Mừng là được cấp trên tin tưởng, giao nhiệm vụ với trận đánh lớn. Nếu diệt gọn được cứ điểm “Liên Đại Cống Tiềm” là một thắng lợi không riêng chỉ của Biệt động Lê Độ mà còn là cho cả Mặt trận Quảng Đà. Vừa lo là cứ điểm này nằm sâu trong hậu cứ của địch, sát với thành phố Đà Nẵng. Địch luôn phục kích, tuần tra, canh gác cẩn mật.

Sau khi phân tích kỹ tình hình, với tinh thần quyết chiến quyết thắng, Đại đội đã tiến hành công tác chuẩn bị. 30 chiến sĩ gồm nhiều bộ phận do Đại đội trưởng Phạm Ngọc Huân chỉ huy, Chính trị viên đại đội Phan Công Hạnh là phó chỉ huy, trực tiếp tham gia trận đánh. Công tác chuẩn bị chiến đấu, cơ sở vật chất, hậu cần… được khẩn trương thực hiện. Việc di chuyển, trú quân, lót quân đến ăn uống, nghỉ ngơi trước, trong và sau trận đánh nhất thiết phải được bảo mật an toàn. Thực hiện lời dạy của Bác Hồ “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”, đại đội đã liên hệ với du kích và cán bộ địa phương các xã gần cứ điểm như: Điện Ngọc, Điện Bình, Hòa Long, Hòa Lân, Hòa Hải. Mỗi đơn vị bí mật đào 2 công sự với quy mô lớn, đảm bảo, mỗi công sự có sức chứa được 3 đồng chí. Sau khi công tác chuẩn bị được chu đáo, Bộ tư lệnh quyết định cho Đại đội Lê Độ nổ súng khai hỏa trước toàn mặt trận một đêm, tức là vào ngày 14/7/1974. Phương án công đồn được chia thành 4 mũi tiến công trên 3 hướng. Mũi chủ yếu do Đại đội trưởng Phạm Ngọc Huân trực tiếp chỉ huy, phá chướng ngại vật và đánh thọc sâu vào bên trong Bộ chỉ huy cơ quan đầu não của địch. Mũi thứ yếu do Chính trị viên trưởng Phan Công Hạnh chỉ huy, đánh phát triển về hướng Tây Bắc của đồn. Mũi thứ ba là mũi dương công, nghi binh kéo hỏa lực của địch ra ngoài rào phía Tây Bắc. Mũi thứ tư là mũi nhét nút lô cốt cửa ra vào phía Đông Bắc do đồng chí Nguyễn Quang Lộc – B trưởng chỉ huy.
Theo kế hoạch tác chiến, đêm 14/7/1974, Đại đội biệt động triển khai trận đánh. Tuy nhiên, do hệ thống phòng thủ của đồn Liên Đại Cống Tiềm quá dày đặc, đến 3h sáng ngày 15/7/1974 mà hai mũi tấn công chính, phụ mới cắt rào, gỡ mìn được ½ chướng ngại vật. Trời sắp sáng, Đại đội trưởng Huân nhanh chóng truyền lệnh hội ý và thống nhất để Chính trị viên Phan Công Hạnh rút quân về, phần mình ở lại ngụy trang trận địa an toàn. Cả ngày hôm sau, địch lùng sục quanh cứ điểm nhiều lần nhưng không phát hiện được dấu vết gì.
Đến 21h đêm ngày 15/7/1974, các mũi tấn công đồng loạt tiếp cận trận địa, tiếp tục phá dỡ chướng ngại vật, cắt rào, lúc 24h, chỉ còn lớp rào cuối cùng bên trong thì mũi đánh thứ tư với nhiệm vụ nhét nút lô cốt bị vướng mìn. Mũi trưởng Nguyễn Quang Lộc hy sinh tại chỗ, cách rào khoảng 100m, du kích dẫn đường cũng bị thương, 3 đồng chí theo mũi này không nắm được đường đi nên đành phải lui theo du kích địa phương. Như vậy, còn cách giờ G một tiếng đồng hồ nhưng mũi đánh thứ tư đã bị “tà”. Quân địch trong đồn báo động, thế là đạn, pháo cối dồn dập nã vào quân ta. Tuy nhiên, ba mũi tấn công còn lại của ta đã lọt hết vào trong rào nên không ai thương vong. Sau một hồi trút đạn, địch không thấy bên ngoài có phản ứng gì nên ngớt bắn. Lính gác trên vọng nói: “Có lẽ chồn hay cheo chạy vướng mìn nổ!”. Các lô cốt chung quanh và giao thông hào dần dần im ắng trở lại.
Đến 2h sáng ngày 16/7/1974, các mũi tấn công tiếp tục phá dỡ lớp rào cuối cùng, áp sát mục tiêu. Đúng 3h theo hiệp đồng, tiếng súng công đồn đồng loạt nổ phủ đầu. Toàn bộ Ban chủ huy tiểu đoàn địch bị ta tiêu diệt gọn. Riêng lô cốt ở cửa chính ra vào sát mặt đường Đà Nẵng đi Hội An chưa được mũi tấn công thứ tư vô hiệu hóa, địch nổ súng, ném lựu đạn làm 4 chiến sĩ của ta hy sinh. Trong đó có Chính trị viên Phan Công Hạnh, B trưởng Trần Dễ cùng 2 đồng chí nữa. Một chiến sĩ bị thương nặng, hôm sau chuyển về đến Điện Bình (nay là phường Điện Ngọc) cũng hy sinh.
Sau 30 phút chiến đấu, trận đánh kết thúc, ta làm chủ hoàn toàn trận địa, tiêu diệt hàng trăm tên địch, trong đó có Ban chỉ huy tiểu đoàn và ban chỉ huy liên đại đội địch, thu nhiều vũ khí, phá hủy toàn bộ phương tiện, thiết bị, dụng cụ chiến tranh của đồn Liên Đại Cống Tiềm.
*
Cựu chiến binh Huỳnh Huấn, hiện sống tại khối phố Tứ Ngân, phường Điện Ngọc – là chiến sĩ biệt động Lê Độ đã tham gia trận đánh “Liên Đại Cống Tiềm” này. Ông Huấn còn nhớ khá rõ về vị trí cứ điểm và trận đánh oanh liệt năm nào. Vùng đất dày đặc bom mìn, dây thép gai nay đã phủ xanh, dân cư sinh sống đông đúc, nhà cửa khang trang. Đại đội trưởng Phạm Ngọc Huân năm nay đã 72 tuổi, trăn trở: “Những lần gặp mặt truyền thống Đại đội đặc công biệt động Lê Độ - Đơn vị đã được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang vào năm 2000- Trong bồi hồi xúc động tay bắt mặt mừng, anh em chiến sĩ lại nhắc nhau câu chuyện quá khứ, tưởng nhớ đến những người đã anh dũng hy sinh. Ký ức về trận đánh và những gương mặt đồng đội hầu như không thể phai mờ. Anh em chúng tôi rất mong muốn được quan tâm xây dựng tại khu vực “Liên Đại Cống Tiềm” một bia chứng tích để ghi danh, tưởng niệm những người đã ngã xuống, cũng là nơi để giáo dục truyền thống, nhắc nhở cháu con về một giai đoạn đầy bi thương nhưng rất đỗi oai hùng của đất nước, quê hương!”

Trong ấm áp nắng và gió mùa xuân mới, vùng đất Cống Tiềm khối phố Câu Hà, Phường Điện Ngọc đang dần xóa cách biệt giữa quê và phố. Nhịp sống đang hối hả hướng về tương lai rạng ngời. Nhưng trong sâu thẳm hơi thở của đất, trong dạt dào mạch sống chảy về nguồn cội, chiến thắng lịch sử của Đại đội đặc công biệt động Lê Độ vẫn âm vang dấu ấn oai hùng một thời.
|