Đi qua những cánh đồng màu Phú Đông, Phú Tây, Bến Đền, Na Kham với những đồng bắp lai trải màu xanh mơn mởn, những biền đậu xanh đang thu hoạch, tôi thấy từ sáng sớm bà con đã đổ xô ra biền bãi giăng hàng ngang hái trái đậu xanh đưa vào bao rồi dùng xe đạp, xe máy chuyển về nhà để phơi và sử dụng công cụ cải tiến do bà con tự sáng chế để sạc vỏ lấy hạt chuyển đi bán với giá khác cao 30.000 đồng một ký, gấp đôi lần so với năm trước.  

Nói chuyện với chúng tôi về vụ mùa đậu xanh năm nay trúng đậm, bà con cho biết so với các loại cây trồng khác trên biền bãi Điện Quang thì cây đậu xanh năm nay đạt hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn. Ở đây, nhà nào cũng dành đất trồng đậu xanh, có nhà làm từ 0,5 đến 1 ha đậu xanh. Tính ra thì cây đậu xanh rất dễ làm, và chi phí phân bón không cao. Năm nay trời nắng hạn, nhưng nhờ cả xã đã thực hiện khá thành công chương trình thuỷ lợi đất màu nên cây đậu không thiếu nước. Biền bãi nào bà con cũng kéo điện đến từng vạc ruộng để đóng giếng bơm. Nhờ vậy tuy trời nắng hạn khắc nghiệt những trên đất biền cây trồng vẫn xanh tốt. Nước từ giếng bơm phun lên và nước chảy tới đâu là bắp, đậu xanh toả màu xanh phủ kín biền bãi đến đấy. Đậu xanh được bố trí gieo trồng với loại giống lai, thời gian của một vụ đậu từ khi gieo hạt đến thu hoạch lứa trái cuối cùng chỉ có 75 ngày. Những vùng trồng dưa hấu kém hiệu quả, bà con đã phá dưa rồi cày xới tỉa đậu xanh. Có nơi thu hoạch xong đậu phụng lại tiếp tục làm đậu xanh. Ưu thế của loại đậu xanh giống lai tạo này là ít bị nhiễm sâu rầy. Anh Phan Ôn ở thôn Bến Đền cho tôi biết nhà anh trồng đậu xanh với chi phí mỗi sào khoảng 100.000 đồng tiền phân bón và thuốc trừ sâu, mỗi lứa đậu chỉ phun hai lần thuốc ở đợt đậu ra hoa và kết trái để diệt loại mò bám vào hoa và trái lúc còn non. Miễn làm sao có nước tưới lứa đầy đủ thì đậu xanh phát triển xanh tốt và ra hoa, ra quả phủ kín cả mặt ruộng trông rất đẹp mắt.

Đến mùa thu hoạch, để tránh trời nắng làm đậu khô khi hái sẽ bị nứt vỏ rơi vải sản lượng ngoài đồng, bà con ra bãi hái đậu buổi sáng từ 5 giờ đến 9 giờ, buổi chiều từ 16 giờ đến 18 giờ 30. Các em học sinh trong mùa nghỉ hè đã giúp bà con trong thôn xóm thu hoạch đậu, có ngày có em hái đậu xanh tích cực đã được bà con trồng đậu thù lao từ 50 đến 70.000 đồng nhằm giúp các em có tiền phụ giúp cha mẹ sắm sửa áo quần, sách vở chuẩn bị cho năm học mới.

Chủ tịch xã Điện Quang Nguyễn Đức Chơi cho rằng: Chương trình chuyển dịch cơ cấu cây trồng, gắn với cơ cấu mùa vụ được thực hiện có hiệu quả, các mô hình sản xuất xen canh hợp lý được nhân rộng trên đất Điện Quang và đạt được giá trị cao trên đơn vị diện tích sản xuất. Đặc biệt cây đậu xanh năm nay Điện Quang trúng đậm. Do nắm bắt được thông tin giá cả trên thị trường về các mặt hàng nông sản có chất lượng cao, năm nay kể cả trồng chuyên, gối vụ và xen canh, diện tích đậu xanh của xã đã lên tới xấp xỉ gần 120 ha. Tính bình quân mỗi sào đậu xanh đạt từ 100 – 120 ký, với giá như hiện nay thì mỗi sào đậu đạt tới 3,6 triệu đồng (mỗi ha đạt xấp xỉ 70 triệu đồng). Mô hình sản xuất này với giá cả như thế thì ở đây từ trước đến nay tôi chưa hề thấy có loại cây nào sánh bằng. Nói cho anh mừng trong xã có hàng trăm hộ thu nhập đậu xanh từ 30 – 40 triệu đồng. Ngoài yếu tố giá cả đậu xanh trên thị trường tăng vọt, nhưng cơ bản là thành công lớn từ chương trình thuỷ lợi đất màu. Anh cứ đến ở từng hộ thì thấy nhà nào cũng có đóng giếng bơm trên đất bãi. Thời tiết năm nay nắng chói chang như đổ lửa mà lội trên đất bãi, đất vẫn ướt mềm, cây vẫn lên xanh. Có nước, có công người chăm sóc cây đậu xanh ra quả với những chùm trái trĩu cành. Đậu có trái to và khô chín đồng loạt nên rất thuận lợi khi hái quả. Ở Điện Quang bây giờ làm nông nghiệp bà con đều sử dụng cơ giới và nhiều hộ tự mò mẫm, sáng chế ra các loại máy bóc vỏ đậu, không dùng đôi bàn chân để đạp nát vỏ như những năm trước. Máy bóc vỏ xong là sử dụng quạt điện để giê đẩy vỏ bay đi và lấy hạt đưa đi bán, hoặc bán sỉ tại nhà. Từ cây đậu xanh năm nay cả xã Điện Quang đã thu về cho bà con trên bảy tỷ đồng, góp phần đáng kể vào việc, cải thiện đời sống cho bà con nông dân.