“Thanh niên là rường cột nước nhà”, “rường cột” ấy có vững mạnh hay không thì thế hệ thanh niên hôm nay phải nỗ lực vươn lên, không ngừng phát huy trí tuệ, bản lĩnh với khẩu hiệu hành động mà Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII nhiệm kỳ 2022 - 2027 đề ra: "Khát vọng - Tiên phong - Đoàn kết - Bản lĩnh - Sáng tạo". Hồ Chí Minh cho rằng, thanh niên là thời kỳ đẹp nhất, sống động nhất, tràn đầy nhiệt huyết, có thể dời non lấp biển, thanh niên là “mùa xuân của xã hội”, vì vậy thanh niên phải mang trong mình khát vọng tuổi trẻ tràn trề để đóng góp sức mình cho xã hội, cho đất nước.

Nói đến vai trò tiên phong của thanh niên, trong thư “Gửi các bạn thanh niên”, Người viết: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”. Vì vậy, thanh niên gánh một trọng trách quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong các thời kỳ kháng chiến, lớp lớp thanh niên đã lên đường xẻ dọc Trường Sơn, để rồi có “Những đồng chí thân chôn làm giá súng. Đầu bịt lỗ châu mai” không tiếc hy sinh thân mình khi còn rất trẻ. Trong lịch sử, tổ chức hội đầu tiên Người thành lập để chuẩn bị cho việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam là Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Bởi vì theo Người, thanh niên là lực lượng xung kích của cách mạng, là cánh tay đắc lực, đội hậu bị tin cậy của Đảng, Người viết: “Vì trong mọi công việc thanh niên ta luôn luôn hăng hái xung phong và họ xứng đáng là cánh tay đắc lực của Đảng”.

Để tập hợp được các tầng lớp thanh niên cần một tổ chức vững mạnh, đủ tin cậy và thu hút đông đảo thanh niên tham gia. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, hạt nhân để tập hợp thanh niên, giáo dục thanh niên là Đoàn thanh niên Cộng sản, vì thế Người rất quan tâm đến việc thành lập Đoàn thanh niên Cộng sản. Và chỉ một năm sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, Đoàn thanh niên Cộng sản đã được thành lập. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh, cán bộ làm công tác Đoàn và thanh niên “phải củng cố tổ chức Đoàn, phải đoàn kết nội bộ thật chặt chẽ”, đồng thời “Đoàn phải nghiên cứu tìm ra nhiều hình thức và phương pháp thích hợp để đoàn kết và tổ chức thanh niên một cách rộng rãi và vững chắc”.

Trong Di chúc của Người, nội dung thứ hai mà Người đề cập đó chính là ĐOÀN VIÊN VÀ THANH NIÊN, Người viết: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hằng hái xung phong, không ngại khó khǎn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chǎm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa "hồng" vừa "chuyên"”. Nhiệt huyết thôi chưa đủ mà cần phải có bản lĩnh, thanh niên là lớp trẻ cũng là thế hệ chưa có nhiều kinh nghiệm, trải nghiệm, vì vậy càng cần phải ra sức rèn luyện. Để xây dựng đội ngũ thanh niên vừa “hồng” vừa “chuyên” cần tuyên truyền trong thanh niên về lý tưởng cách mạng cao đẹp, đặc biệt xây dựng đạo đức cách mạng, biến lý tưởng cao đẹp hiện thực hóa vào xã hội. Bên cạnh đó, phải đủ “tài” gánh vác sứ mệnh của dân tộc. Muốn như vậy, thanh niên phải là người đầu tiên lĩnh hội những tri thức mới. Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức quan tâm phát triển sự nghiệp giáo dục, đào tạo để nâng cao trình độ văn hóa, khoa học - kỹ thuật và nghề nghiệp cho thế hệ trẻ. Chính vì thế, Người thường căn dặn thanh niên phải "ra sức học tập nâng cao trình độ chính trị, văn hóa, khoa học, kỹ thuật và quân sự để cống hiến ngày càng nhiều cho Tổ quốc, cho nhân dân". Vì thế, thanh niên phải học nữa, học mãi, bởi vì, "nếu không chịu khó học tập thì không tiến bộ. Không tiến bộ là thoái bộ. Xã hội càng đi tới, công việc càng nhiều, máy móc càng tinh xảo. Mình mà không chịu học thì lạc hậu, mà lạc hậu là bị đào thải, tự mình đào thải mình".
Đối với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang phát triển như vũ bão hiện nay, thanh niên càng cần phải ra sức tiếp thu và phát huy, không ngừng năng động, sáng tạo, hăng say trong học tập và lao động để đóng góp sức trẻ của mình vào quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nước nhà. Tổ chức tập hợp thanh niên: Đoàn Thanh niên cộng sản được mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trải qua 92 năm rèn luyện và trưởng thành – đó là vinh dự cũng là niềm tự hào cho thanh niên. Thế hệ thanh niên nguyện một lòng đi theo con đường mà Bác đã chọn, gắng hết sức mình để thực hiện tốt những điều Người từng căn dặn thanh niên vào mùa thu năm 1947:

“- Các sự hy sinh khó nhọc thì mình làm trước người ta, còn sự sung sướng thanh nhàn thì mình nhường người ta hưởng trước (tiên thiên hạ ưu, hậu thiên hạ lạc).

- Các việc đáng làm thì có khó mấy cũng cố chịu quyết làm cho kỳ được.

- Ham làm những việc ích quốc lợi dân, không ham địa vị và công danh phú quý.

- Đem lòng chí công vô tư mà đối với người, đối với việc.

- Quyết tâm làm gương về mặt: Siêng năng, tiết kiệm, trong sạch.

- Chớ kiêu ngạo, tự mãn, tự túc. Nói ít làm nhiều, thân ái, đoàn kết.”