Tìm một con đường riêng
Hoa sen là một trong những loại cây dễ trồng và được khai thác sử dụng với nhiều mục đích như: lấy hoa trang trí, lá, củ, hạt làm thực phẩm, dược liệu và tạo vẻ đẹp cho cảnh quan, thanh lọc môi trường... Dựa vào đặc điểm của thổ nhưỡng khí hậu của vùng đất đang sinh sống, anh Công nhận thấy hoa sen thích ứng cao với đồng đất địa phương, không mất quá nhiều thời gian chăm bón. Hơn thế nữa, thời gian gần đây, nhu cầu tiêu dùng của người dân không chỉ dừng lại ở việc lấy hoa trang trí, dùng hạt làm thực phẩm mà còn tận dụng cả lá, củ, ngó… làm dược liệu nên cây sen được trồng phổ biến hơn. Trước đây, sen trồng trong ao, đầm thì chỉ cần trồng một lần, hết vụ sen tàn rồi sang năm đúng tiết sen đâm chồi nảy lộc
Nhớ về hành trình khởi nghiệp, anh Công không khỏi xúc động sau một lúc trầm ngâm anh chia sẻ với chúng tôi… “Tôi tuy còn trẻ nhưng sương gió cũng nhiều Nam, Bắc có đủ nên kinh nghiệm sống từ đó cũng nhiều hơn. Lúc 17 tuổi, tôi vào Sài Gòn làm nhiều nghề để mưu sinh, lúc đó bản thân đã cố gắng rất nhiều khi quyết định chọn Sài Gòn là mảnh đất khởi nghiệp đầu tiên. Sau nhiều năm bon chen nơi đất khách quê người, tích lũy được ít vốn, cuối năm 2019, tôi quyết định về quê và chọn cây sen để khởi nghiệp.
Anh Công chia sẻ bản thân mình có duyên với loài hoa thân thuộc này; Hoa sen Oga tượng trưng cho sự cần cù, chăm chỉ và kiên cường của người dân Nhật Bản và sẽ tiếp tục kết nối hai nền văn hóa với nhiều nét tương đồng, giàu truyền thống giữa Việt Nam và Nhật Bản. Hoa sen cũng là biểu tượng văn hóa, đại diện cho ý chí, cốt cách của người Việt bởi dung nhan thuần khiết, tâm nhụy sáng trong, sống giữa đầm lầy mà thanh tao hương sắc, vượt lên nghịch cảnh, làm đẹp cho đời. Việt Nam và Nhật Bản cùng cội nguồn văn hóa phương Đông. Sen song hành với đời sống tín ngưỡng và văn hóa tâm linh của người Việt và người Nhật từ những chốn linh thiêng của chùa, đền, miếu, phủ đều trồng sen. Nhận thấy ruộng đồng quanh năm ngập trũng, cỏ mọc um tùm nếu làm lúa sẽ không hiệu quả, thế là năm 2020 anh dùng toàn bộ số tiền tích lũy - gần 200 triệu đồng để thuê đất, cải tạo đất ruộng của gia đình thành ao hồ và mua sen giống về trồng thử nghiệm.
“Lúc nhỏ, tôi hay theo cha mẹ đi chăn vịt, thấy hoa sen ngoài đầm mọc và ra hoa đẹp, tôi rất yêu thích. Cùng với đó, ở Điện Bàn nhiều mô hình trồng sen làm du lịch và thu hoạch hạt để lấy hạt bán dễ có lãi” - anh Công chia sẻ thêm.
Ban đầu việc trồng sen anh gặp khó do chưa có kinh nghiệm, mặc khác ở khu vực anh sinh sống khá nhiều ốc bươu vàng và cá rô phi, đây là những loài hay ăn cây sen khi còn nhỏ. Để có kiến thức và kinh nghiệm, anh thường xuyên lên mạng tìm đọc về quy trình trồng sen và cách xử lý các loài động vật gây hại.
Dần dần, anh Công đã trồng thành công loài sen bản địa. Cùng với việc trồng sen làm kinh tế, anh Công còn làm cầu tre, thuyền nan để mỗi khi đến mùa sen nở, du khách ghé thăm và chụp hình lưu niệm. Mỗi năm doanh thu từ việc bán hạt sen và dịch vụ du lịch đem lại cho anh khoảng 60 triệu đồng/vụ. Tiếp nối thành công ban đầu, anh lấy ngắn nuôi dài để đầu tư ao sen hằng năm. Đến nay diện tích trồng sen của anh đã hơn 1ha. Tuy nhiên, việc trồng sen đang thuận lợi thì đến năm 2022 do ảnh hưởng thời tiết nên cây sen chậm phát triển, năng suất thấp, doanh thu giảm đáng kể, nhưng anh vẫn theo đuổi với loại cây trồng này.
Cũng trong tháng 1/2020, ông Nikai Toshihiro - Tổng thư ký Đảng LDP, Chủ tịch Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật - Việt đã trao tặng giống sen cổ Oga cho tỉnh Quảng Nam. Sau đó các chậu sen này được tỉnh phối hợp với thị xã Điện Bàn di thực về đầm sen của gia đình anh Công để theo dõi, chăm sóc và quản lý.
Bước đầu thành công nhờ sự kiên trì học hỏi
Anh Công nhớ lại, anh may mắn được tỉnh giao tặng khoảng 93 củ sen cổ Oga đã lên mầm trong 10 chậu. Có được giống sen quý, anh Công đào ao, khoanh vùng khoảng 500m² và trồng tách biệt sen Oga với các loại sen bản địa trong ao để tiện theo dõi.
“Lúc mới đầu tiếp nhận sen Oga tôi vui lắm, vì biết đây loài giống sen hữu nghị giữa hai nước. Vừa mừng vừa lo, vì tôi sợ sen Nhật không thích nghi với khí hậu Việt Nam lỡ trồng không được thì tiếc lắm” - anh Công kể.
Để trồng hiệu quả giống sen Nhật, anh Công lên mạng tra cứu, tìm cách dịch sách báo để tìm hiểu nguồn gốc, kỹ thuật chăm sóc sen Nhật rất kỹ lưỡng. Từ những củ sen ban đầu, sau một thời gian trồng và chăm bón, sen Oga phát triển rất nhanh, phủ kín diện tích khoanh nuôi.
Sen Oga dễ trồng như sen Việt, lá lên cách mặt trước khoảng 20cm thì không phát triển, khoảng 3 - 4 năm sen mới ra hoa. Để cây sen phát triển tốt, anh thường dùng phân NPK và trùn quế để bón. Mỗi năm, chính quyền thị xã hỗ trợ khoảng 20 triệu đồng để chăm sóc và bảo tồn giống sen này. Được biết, giống sen cổ Oga được tiến sĩ sinh vật học Oga Ichiro - Trường Đại học Tokyo phát hiện ra hạt giống đã vùi sâu trong lòng đất từ 2.000 năm trước, ông đã chăm sóc những hạt giống này và cho nảy mầm.
Tháng 4/2023, lãnh đạo tỉnh Quảng Nam có ban hành văn bản chỉ đạo các sở ban ngành có liên quan và chính quyền thị xã Điện Bàn hỗ trợ anh Công chăm sóc, bón phân đảm bảo yêu cầu theo hướng dẫn của chuyên gia Nhật Bản nhằm giúp cây sen Oga ra hoa trong điều kiện đồng ruộng...
Anh Công cho hay sẽ chăm sóc tốt gót sen Oga, khi có điều kiện thuận lợi và sen ra hoa sẽ trình diễn để giới thiệu với mọi người thành quả chăm sóc giống sen đặc biệt này.