Sau ngày thành lập, cán bộ, chiến sĩ Đại đội 1 nêu cao tinh thần ý chí chiến đấu, thà “quyết tử cho tổ quốc quyết sinh”, ngày đêm cùng kết hợp đơn vị bạn thuộc cơ quan huyện đội ém quân, trụ bám địa bàn, theo đó liên tục tổ chức nhiều trận đánh táo bạo, mưu trí, sáng tạo đẩy lùi các cuộc càn quét, cày ủi, dồn dân, bình định và dũng cảm tiến công tiêu diệt sinh lực địch trên các vành đai diệt Mỹ, làm nên những chiến công xuất sắc ở Xuân Diệm, Gò Hà, Ngũ Giáp, Bình Long, Vĩnh Điện, Gò Đinh, Kiểm Lu, An Tự.
Chiến tranh đi qua - Ảnh: Đình Giáo
Để hiểu thêm về những chiến công của Đại đội 1, chúng tôi về làng La Thọ, xã Điện Hoà tìm gặp người Đại đội trưởng. Trong căn nhà cấp 4 đơn sơ, ông Nguyễn Đức A, người trực tiếp chỉ huy nhiều trận đánh, trong đó có trận tiêu diệt đồn Kiến Thiết mà đến bây giờ ông vẫn còn nhớ như in.
Cuối năm 1972, địch cày ủi, san bằng, xây dựng đồn Kiến Thiết tại thôn La Thọ, xã Điện Hoà. Đồn Kiến Thiết được xây dựng theo cấu trúc liên kết với đồn cầu Bàu Sấu, đồn Trảng Nhật và đồn Ngũ Giáp tạo thế gọng kìm nhằm khống chế cả một vùng rộng ở khu vực Điện Thọ, Điện Hoà, Điện Thắng; đồng thời bảo vệ vành đai điện tử và làm nơi dồn dân để thực hiện âm mưu đàn áp phong trào cách mạng của ta. Tại đồn Kiến Thiết, địch tập trung hoả lực khá hùng hậu như 2 súng cối 60 ly, 4 khẩu đại liên sẵn sàng xả đạn. Binh lực gồm: trung đội dã ngoại, 2 trung đội thường trực trong đồn và 1 trung đội chỉ huy. Quanh khu vực vành đai được bao bọc bằng 8 lớp rào: rào gai bùng nhùng, rào gai đơn, rào gai mái nhà ... cuối cùng là hàng rào phản xung phong (rào phản xung phong rất nguy hiểm, nếu quân ta không may sa chân vào hàng rào này thì khó rút chân lên). Binh và hỏa lực đồn Kiến Thiết được trang bị khá hùng hậu cho nên tên quận trưởng Điện Bàn bấy giờ đến kiểm tra đồn, huyênh hoang rằng, “Bao giờ nước sông La Thọ chaỷ ngược thì Việt cộng mới tiêu diệt được đồn Kiến Thiết ”
Nhận thấy tầm trọng yếu của đồn Kiến Thiết, Mặt trận 4 Quảng Đà phát động trong cấp tiểu đoàn đăng ký nhận nhiệm vụ tấn công, quyết tâm tiêu diệt địch. Lúc này Đại đội 1, tuy là cấp Đại đội bộ đội địa phương huyện nhưng xung phong đăng ký nhận nhiệm vụ và được Mặt trận chấp thuận.
Một đêm tháng 3 năm 1974, Đại đội 1 tổ chức công đồn. Trước khi vào trận đánh, cán bộ, chiến sĩ được chỉ huy quán triệt về tinh thần chiến đấu và đề ra kế hoạch, phương án tác chiến. Theo đó, chia thành 2 mũi tấn công cùng với hoả lực gồm: 2B40, 2B41, 2 mìn định hướng. Đêm xuống, tất cả ém quân ngoài vành đai, các chiến sĩ trinh sát dùng kèm công lực cắt rào, gỡ mìn chờ giờ G (12 giờ đêm) khai hỏa. Nhưng bất ngờ phía đồn Ngũ Giáp nổ súng, địch bắn hỏa châu sáng cả một vùng. Ban chỉ huy quyết định tạm dừng nổ súng, vì bọn lính trong đồn đã cảnh giác, phòng thủ. Cán bộ, chiến sĩ ôm súng chờ đến 4 giờ sáng, lệnh tấn công được phát ra. Ngay lập tức, 2 quả mìn định hướng của Đại đội phát nổ long trời, tiếp theo thủ pháo bắn trực diện vào đồn khói bay mịt mù, cùng hàng loạt tiếng nổ liên thanh, giòn giã tứ hướng của các chiến sĩ xông vào khiến quân địch tê liệt, trở tay không kịp. Địch chống trả yếu ớt, hoảng loạn, trận đánh diễn ra trong thời gian 30 phút. Đồn Kiến Thiết đã bị Đại đội 1 tiêu diệt hoàn toàn và thu nhiều chiến lợi phẩm. Cán bộ, chiến sĩ rút quân về xóm Chín chủ ở thôn Đồng Hồ. Thấy tình thế nguy cấp, địch ở đồn Trảng Nhật huy động lực lượng tiếp ứng, chia thành 3 mũi hối hả kéo đến để phản công. Nhưng chúng vừa chạm chân ngã ba sông xóm Chín chủ bị quân Đại đội 1 đón lỏng và chiến đấu quyết liệt. Trận đánh tiếp diễn ra hơn 3 giờ khiến địch nao núng tinh thần, đành rút lui.
Tin thắng trận đồn Kiến Thiết làm nức lòng quân và dân cả huyện. 10 ngày sau, Mặt trận 4 chọn Đại đội 1 báo cáo về chiến thuật công đồn cho cấp tiểu đoàn học tập, đồng thời báo cáo tại Quân khu. Tại đây, Đại đội 1 được Quân khu biểu dương, khen ngợi và tặng ban chỉ huy Đại đội một khẩu súng K54, một hộp viết kim tinh.
Trong quá trình chiến đấu và trưởng thành, Đại đội 1 đã lập được nhiều chiến công xuất sắc, vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vào tháng 1 năm 1976.
Xanh xanh những cánh đồng quê hương Điện Bàn
Một mùa xuân nữa lại về, quê hương Điện Bàn đang khởi sắc. Những chiến công hiển hách, tinh thần quả cảm, gan dạ của bao đồng chí, đồng bào, trong đó có Đại đội 1 anh hùng đã góp phần tô thắm trang sử vàng về truyền thống đấu tranh bảo vệ quê hương, để các thế hệ hôm nay và mai sau noi gương và học tập.